Ինչ կլինի եթե ՀԷՑ-ի մասով Հայաստանը չկատարի միջազգային արբիտրաժի որոշումը
Ստոկհոլմյան արբիտրաժի կամ, ընդհանուր առմամբ, որևէ միջազգային արբիտրաժային դատարանի վճիռ չկատարելու դեպքում կան մի քանի իրավական և գործնական հետևանքներ ու մեխանիզմներ` վճիռը պարտադրելու համար։ Այս մասին խոսել է տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը:
Նրա խոսքով՝ Ստոկհոլմյան արբիտրաժը գործում է որպես անկախ արբիտրաժային հաստատություն, որի որոշումները համարվում են իրավական ուժ ունեցող, ինչպես ազգային դատարանների վճիռները։
«Ստոկհոլմյան արբիտրաժի վճիռներն, ըստ միջազգային իրավունքի, ենթակա են պարտադիր կատարման՝ Նյու Յորքի կոնվենցիայի (1958) հիմքով, որին անդամակցում են ավելի քան 170 պետություններ, այդ թվում` Հայաստանը։
Եթե պատասխանողը չի կատարում վճիռը՝
Հակառակ կողմը կարող է դիմել այն պետության դատարաններին, որտեղ գտնվում են պատասխանողի ակտիվները (գույքը), և պահանջել կատարողական վարույթ։
Ինչպե՞ս կարելի է ստիպել կատարել միջազգային արբիտրաժային վճիռը
Նյու Յորքի կոնվենցիայի մեխանիզմով
Եթե պատասխանողի ակտիվները կան որևէ կոնվենցիային միացած պետությունում՝
Դիմում է ներկայացվում տվյալ երկրի դատարան՝ վճիռը ճանաչելու և կատարել տալու։
Դիմում նոր արբիտրաժային հայցով՝ վնասների փոխհատուցման համար
Եթե որոշումը չկատարվի՝ կարելի է նոր դատական/արբիտրաժային գործընթաց սկսել՝ պահանջելով լրացուցիչ վնասներ վճիռը չկատարելու հիմքով։
Օրինակ՝ Ռուսաստանի դեմ մի քանի գործերով, միջազգային ընկերություններ վճիռը ի կատար չեն հասցրել Ռուսաստանի տարածքում, սակայն հաջողությամբ կիրառել են Նյու Յորքի կոնվենցիան՝ Ռուսաստանից դուրս գտնվող ակտիվների նկատմամբ»,- մանրամասնել է Պարսյանը:
