«Ռիսկեր՝ առողջության համար». գիտնականները նախազգուշացրել են տիեզերական վտանգավոր իրադարձության մասին
Արեգակնային բռնկումների հետ կապված պրոտոնային փոթորիկները կարող են լուրջ հետևանքներ ունենալ մարդու առողջության և էվոլյուցիայի վրա, եթե համընկնեն Երկրի մագնիսական դաշտի թուլացման հետ, հայտնում է Գիտնականների միջազգային խումբը Proceedings of the National Academy of Sciences գիտական ամսագրի հոդվածում:
Պրոտոնային փոթորիկը լիցքավորված մասնիկների հոսք է, որոնք մեծ էներգիա են ձեռք բերել արևային ժայթքումների արդյունքում։ Գիտնականների խոսքով՝ հատկապես հզոր փոթորիկները կարող են ոչնչացնել Երկրի օզոնային շերտը, սակայն սովորական պայմաններում մոլորակը պաշտպանված է մագնիսական դաշտով:
Այնուամենայնիվ, երկրի պատմության մեջ ուժեղ պրոտոնային փոթորիկները մեկ անգամ չէ, որ տեղի են ունեցել մագնիսական դաշտի թուլացման ժամանակաշրջաններում: Հետազոտության հեղինակները փորձել են մոդելավորել նման զուգադիպությունների հետեւանքները։
«Հնարավոր հետևանքները ներառում են առողջության ռիսկերը և երկարաժամկետ կլիմայական և էվոլյուցիոն փոփոխությունները», — ասվում է հոդվածում:
Հեղինակների գնահատմամբ՝ պրոտոնային փոթորիկը շատ թույլ մագնիսական դաշտի պայմաններում կառաջացնի օզոնային շերտի ոչնչացում ամբողջ մոլորակում մի քանի տարով։ Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման մակարդակը բարձր կմնա վեց տարի։ Վերջապես, կենդանի օրգանիզմներում ուլտրա-ֆիոլետի հետ կապված ԴՆԹ-ի վնասների քանակը կաճի 40-50 տոկոսով, նշել են գիտնականները:
Հետազոտության մասնակիցներ Ալան Կուպերը և Պավլե Արսենովիչը Comversation պորտալի համար նախատեսված հոդվածում նկատել են, որ պրոտոնային փոթորիկների և երկրի թույլ մագնիսական դաշտի համընկնումները բազմիցս կարող են էվոլյուցիոն փոփոխությունների պատճառ դառնալ:
Իրադարձությունների շարքում, որոնց վրա կարող էր ազդել ճառագայթումը, գիտնականները նշել են բազմաբջիջ օրգանիզմների առաջացումը, երկրի կենդանական աշխարհի պայթյունավտանգ աճը Կամբրիայի շրջանում և նեանդերտալցիների անհետացումը:
«Որքա՞ն է հավանական թույլ մագնիսական դաշտի և հզոր պրոտոնային փոթորկի մահացու համակցությունը: Հաշվի առնելով, թե որքան հաճախ է տեղի ունենում այս իրադարձություններից յուրաքանչյուրը, հավանական է, որ դրանք համեմատաբար հաճախ համընկնեն», - զգուշացրել են նրանք:
Մայիսին երկիրը ենթարկվել էր հզոր մագնիսական փոթորկի։ Այն հասել է G5-ի ամենաբարձր գնահատականին, ինչը չի եղել 2005 թվականից ի վեր։ Տիեզերական իրադարձությունը հանգեցրել էր Հհյուսիսափայլերին, որոնք նկատվել էին Ռուսաստանի շատ շրջաններում:
