Հոկտեմբերի 21-22-ը Երևանում տեղի ունեցավ հանդիպում՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների մասնակցությամբ: Հանդիպման ընթացքում քննարկվեցին օգոստոսի 8-ին Վաշինգտոնում կայացած հանդիպումից հետո ձևավորված խաղաղության օրակարգի իրականացումը, երկու երկրների հասարակությունների միջև փոխադարձ վստահության ամրապնդմանն ուղղված քայլերը, ինչպես նաև Հարավային Կովկասում կայուն տնտեսական համագործակցության զարգացման հնարավորությունները: Կողմերը նաև մտքեր փոխանակեցին Ադրբեջանի և Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների միջև ուղիղ և երկարաժամկետ հարաբերություններ հաստատելու հեռանկարների վերաբերյալ: Այցի վերաբերյալ իր տպավորությունները APA-ի հետ կիսվելով ՝ քաղաքագետ Ֆարհադ Մամեդովը նշել է, որ գրեթե երեսուն տարվա ընթացքում առաջին անգամ «Ադրբեջանական ավիաուղիներ» ընկերության ինքնաթիռի վայրէջքը Երևանում ոչ միայն տեխնիկական կամ դիվանագիտական ​​քայլ է, այլև տարածաշրջանում ձևավորվող նոր իրականության խորհրդանիշ։

«Այս այցի ամենանշանակալի պահերից մեկն այն էր, որ գրեթե երեսուն տարվա ընթացքում առաջին անգամ «Ադրբեջանի ավիաուղիներ» ընկերության ինքնաթիռը վայրէջք կատարեց Հայաստանի մայրաքաղաքում։ Այս իրադարձությունը այցին տվեց հատուկ խորհրդանշական իմաստ և միևնույն ժամանակ ցույց տվեց, որ երկկողմ հարաբերություններում նոր փուլ է սկսվել։ Ես կարծում եմ, որ այս այցի շրջանակներում տեղի ունեցած այս թռիչքը նաև պատմական նշանակության իրադարձություններից մեկն է։ Վաշինգտոնյան հանդիպումից հետո երկու կողմերն էլ հայտարարեցին, որ սկսվել է խաղաղության ժամանակաշրջան։ Ադրբեջանի նախագահը նույնպես բազմիցս ընդգծել է դա իր ելույթներում։ Մենք արդեն տեսնում ենք, որ կառավարությունների հայտարարություններում և որոշումներում քայլեր են ձեռնարկվել՝ համաձայն խաղաղության ժամանակաշրջանի։ Կողմերը սկսել են հրաժարվել միմյանց դեմ նախկինում կայացված որոշ որոշումներից։ Օրինակ՝ Ղազախստանում նախագահ Իլհամ Ալիևի կողմից արված հայտարարության համաձայն՝ Ադրբեջանի տարածքով Հայաստան բեռների տարանցման արգելքը վերացվել է։ Այս որոշումը դրականորեն ընդունվեց Հայաստանում։

Այսինքն՝ այս հանդիպումը տեղի է ունեցել առանց միջնորդների, զուտ երկկողմ ձևաչափով։ Եթե կառավարությունները առաջնահերթություն են համարում հարաբերությունների կառուցումը երկխոսության միջոցով՝ առանց միջնորդների, ապա քաղաքացիական հասարակությունը նույնպես պետք է իր գործունեությունն իրականացնի այս ուղղությամբ։ շարունակվում է ձևաչափով»,- նշել է նա։

Ըստ ադրբեջանի ներկայացուցչի՝ Հայաստանում ռևանշիստական ​​միտումների վերածնունդը լուրջ սպառնալիք է ներկայացնում երկրի ներքին կայունության և տարածաշրջանային խաղաղության գործընթացի համար: Այս միտումների հետևում կանգնած են Քոչարյան-Սարգսյան զույգի գլխավորած «ղարաբաղյան կլանը», Ռուսաստանում գտնվող հայ օլիգարխները, սփյուռքը և եկեղեցին: Նրանք փորձում են Հայաստանը վերադարձնել մեկուսացման՝ վերակենդանացնելով ատելության հին հռետորաբանությունը: Սակայն այսօր հայ հասարակության գլխավոր նպատակը չպետք է լինի պատերազմը, այլ սոցիալական բարեկեցության և տնտեսական զարգացման ապահովումը:

«Այնուամենայնիվ, նրանք ներկայումս գտնվում են մարգինալ դիրքում։ Հաջորդ տարվա հունիսին կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունները ցույց կտան, թե որ քաղաքական ուժերն են մոտենում Ադրբեջանի հետ հարաբերություններին և որ ուղղությանը կաջակցի հայ հասարակությունը։ Սա կհաստատի, որ խաղաղության օրակարգի իրականացումը օգտակար է և՛ Հայաստանի, և՛ տարածաշրջանի համար։ Այս ընթացքում կայացվելիք որոշումները նույնպես կցույց տան, որ խաղաղության օրակարգի իրականացումը օգտակար է և՛ Հայաստանի, և՛ տարածաշրջանի համար։ Այժմ գործընթացների տեմպը բավականին բարձր է։ Ինտենսիվ հանդիպումներ են անցկացվում կառավարությունների ղեկավարների, խոսնակների և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների միջև։ Խաղաղության օրակարգի շուրջ աշխատանքներն ակտիվորեն առաջ են գնում։ Սա նաև ցույց է տալիս, որ երկու կառավարություններն էլ վճռական են Վաշինգտոնի հանդիպումից հետո աջակցելու խաղաղության գործընթացին և պատրաստ են այդ նպատակով ներդնել ինչպես քաղաքական կամք, այնպես էլ ռեսուրսներ»,- ասել է նա։