ԱՄՆ-ն և ԵՄ-ն կարող են պատժամիջոցներով պատասխանել օտարերկրյա գործակալների մասին Վրաստանի օրենքին
Մայիսի 28-ը կարող է շրջադարձային լինել Վրաստանի և Արևմուտքի հարաբերություններում: Այս օրը իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության խորհրդարանական մեծամասնությունը նախատեսում է չեղարկել «Արտաքին ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի վրա նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլիի դրած վետոն։ Իշխանությունները չեն պատրաստվում զիջումների գնալ՝ չնայած եվրոպական մայրաքաղաքներից և Վաշինգտոնից հնչող ավելի կոշտ նախազգուշացումներին։
Վրաստանի արևմտյան գործընկերների դիրքորոշումը «Արտաքին ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի վերաբերյալ կենտրոնացված ձևով ձևակերպվել է Սահմանադրական իրավունքի Վենետիկի հանձնաժողովի կողմից, որն ուսումնասիրել է փաստաթուղթը Եվրոպայի խորհրդի ղեկավարության հատուկ հանձնարարականներով։ Հանձնաժողովը Վրաստանի իշխանություններից պահանջել է, որպես «հրատապ իրավական միջոց», չեղյալ համարել ավելի վաղ երեք ընթերցմամբ ընդունված օրենքը և չշրջանցել նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլիի վետոն։ Ինքնին նման կոչը գրեթե նախադեպեր չունի Վենետիկի հանձնաժողովի պրակտիկայում, որը ձևավորվել է Եվրոպայի Խորհրդին կից 1990 թվականին:
ՎՀ–ի եզրակացության մեջ ասվում է, որ քննարկվող օրենքը «կվնասի Վրաստանում բազմակարծությանը և ժողովրդավարությանը», մասնավորապես, այն կխախտի քաղաքացիների՝ հավաքների և արտահայտվելու ազատության, հաղորդակցության և անձնական կյանքի, ինչպես նաև հասարակական և քաղաքացիական իրավունքները: Արդյունքում նախաձեռնությունը, ինչպես նշեցին հանձնաժողովի անդամները, պայմաններ կստեղծի քաղաքացիների նկատմամբ խտրականության համար։
Բացի այդ, ՎՀ-ն նշում է, որ օրինագծի քննարկումը «ընթացել է ոչ ժողովրդավարական կարգով»։ Խոսքը վերաբերում է ընդդիմադիր պատգամավորներին խորհրդարանի լիագումար նիստերի դահլիճներից կամ իրավական հարցերի հանձնաժողովում լսումներից հեռացնելու դեպքերին։
ՎՀ-ի քսան էջանոց եզրակացության մեջ մեծ ուշադրություն է դարձվում «հանրային բողոքին»՝ օրենքի դեմ ցույցերին և հանրահավաքներին, ինչպես նաև ոստիկանության և ՆԳՆ հատուկ նշանակության ստորաբաժանումների հետ դաժան բախումներին:
ՎՀ-ի եզրակացության հրապարակումից գրեթե անմիջապես հետո Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղար Մարիա Պեյչինովիչ-Բուրիչը կոչ արեց վրացական իշխանություններին օրենքը համապատասխանեցնել եվրոպական չափանիշներին։ Սա, ըստ էության, նշանակում էր փաստաթուղթը չեղյալ համարելու պահանջ, քանի որ այն արդեն ընդունվել էր երեք ընթերցմամբ, և իրավաբանորեն անհնար էր դրանում որևէ փոփոխություն կատարել։
Ավելի վաղ Թբիլիսիին նմանատիպ կոչեր էին արել, ի թիվս այլոց, Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը, Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը, Մեծ Բրիտանիայի արտաքին գործերի նախարարությունը, Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը և Եվրահանձնաժողովի ղեկավար Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը։
Հարցը կարող է չսահմանափակվել միայն խոսքերով։ Ամերիկացի կոնգրեսական Ջո Ուիլսոնը օրինագիծ է պատրաստել «Վրացական երազանքի» պատգամավորների դեմ պատժամիջոցներ կիրառելու մասին։ Բացի այդ, հնարավոր է, որ մայիսի 27-ին Բրյուսելում կայանալիք հանդիպման ժամանակ ԵՄ արտաքին գործերի նախարարությունների ղեկավարները Եվրահանձնաժողովին հանձնարարական տան վիզային և ֆինանսական պատժամիջոցներ մտցնել սկանդալային օրենքը մշակողների և ընդունողների նկատմամբ։ Տարբերակներից են նաև Վրաստանի քաղաքացիների համար ԵՄ-ի հետ առանց վիզայի ռեժիմի կասեցումը և Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի միջոցով Վրաստանում տարբեր նախագծերի ֆինանսավորման դադարեցումը։
Հիշեցնենք, որ անցյալ տարվա դեկտեմբերից Վրաստանն ուներ Եվրամիության անդամի թեկնածուի կարգավիճակ։
