«Ղարաբաղի հայերը նախընտրում են մեռնել, քան ենթարկվել». New Statesman
Ղարաբաղի հայերը կատաղի են տրամադրված իրենց անկախությունը պաշտպանելու հարցում և նախընտրում են մեռնել, քան ենթարկվել: Այս մասին գրում է իրանա-ամերիկյան սյունակագիր Սոհրաբ Ահմարին, որի հոդվածը հապարակվել է բրիտանական «New Statesman» ամսագրում: Հոդվածում մասնավորապես նշված է.
«Քանի որ մոտենում է Իրաք ԱՄՆ-ի գլխավորած ներխուժման 20-ամյակը, ահաբեկչության դեմ պատերազմը բոլորովին անհետացել է հանրային հիշողությունից: Դժվար է Արևմուտքում հասարակ մարդկանց մեղադրել, որ մոռացել են իրենց առաջնորդների թողած փլատակների մասին: Բայց պատերազմից տուժածները չեն կարող իրենց նման ամնեզիա թույլ տալ։ Ամենաշատ տուժողների թվում են Մերձավոր Արևելքի քրիստոնյաները:
Մինչ ես գրում եմ, մոտ 120,000 հայեր, այդ թվում՝ 30,000 երեխաներ, մոտ 2 ամիս անցկացրել են Ադրբեջանի ցմահ նշանակված նախագահ Իլհամ Ալիևի շրջափակման տակ: Սնունդը, դեղորայքը և անհրաժեշտության այլ իրեր չեն կարող առաքվել հայերին, բացառությամբ Կարմիր Խաչի կողմից առաքվող չնչին չափերի իրերի։ Սառնամանիքի պայմաններում Բաքվի ռեժիմը պարբերաբար դադարեցնում է գազի մատակարարումները՝ սպառնալով խոցել մարդասիրական օգնություն հասցնել փորձող ինքնաթիռները։
Տուժածները Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչներ են։ Հենց այստեղ են մշակվել հայոց գրերը, այստեղի հին եկեղեցիները վկայում են տարածաշրջանում հայերի դարավոր ներկայության մասին։ Մինչդեռ ԱՄՆ-ում ադրբեջանական լոբբիստները և վերլուծական կենտրոնները, ինչպիսին է Հադսոնի ինստիտուտը, կրկնապատկել են իրենց ջանքերը՝ Բաքվի ռեժիմը ներկայացնելու որպես իսրայելամետ հենակետ Իրանի դեմ: Ժողովրդավարական Հայաստանը, մինչդեռ, նրանց աչքերում, «ռուսական բլոկի» մաս է, որն, ի դեպ, նրան չի օգնում։
Արդյունքում՝ 2020 թվականին, երբ Ադրբեջանը Լեռնային Ղարաբաղի որոշ հատվածներից հայերին արտաքսելու գործողություն սկսեց, Թրամփի վարչակազմը միանշանակ լուռ մնաց։ Քրիստոնյաների կողմից իրենց հնագույն եկեղեցիներին հրաժեշտ տալու կադրերը սակավ համակրանք են առաջացրել Սպիտակ տան կողմից: իսկ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը անցյալ ամառ էր Բաքվում՝ Ալիևին ասելով, որ «ձեր վրա միշտ կարելի է հույս դնել»: Ֆոն դեր Լեյենի այցից հետո Ադրբեջանը ռազմական հարձակում է իրականացրել հենց Հայաստանի տարածքի վրա։
Շրջափակումը հումանիտար աղետի չափազանց իրական վտանգ է ներկայացնում: Ավելին, Ղարաբաղի հայերը կատաղի են վերաբերում իրենց անկախությանը և նախընտրում են մեռնել, քան ենթարկվել: Բայդենի վարչակազմը և դեմոկրատական արտաքին քաղաքականության կառույցը, ի պատիվ նրանց, ապացուցել են, որ իրենց մոտեցումներում ավելի հավասարակշռված են, քան Թրամփի վարչակազմը: Բայց Արևմուտքը պետք է փոխի ուղին, եթե ցանկանում է կանխել հնարավոր աղետը»:
