Առերեսվելով թշնամական հարևանի՝ ի դեմս Ադրբեջանի և անօգնական դաշնակցի՝ ի դեմս Ռուսաստանի, Հայաստանը լուրջ ցնցում է ապրում իր արտաքին քաղաքականության մեջ: 2023 թվականի սեպտեմբերին Լեռնային Ղարաբաղի ջախջախիչ պարտությունից և վերջերս չորս հայ զինվորի զոհած սահմանային բախումներից հետո ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը սառեցրեց իր մասնակցությունը ՀԱՊԿ-ին: Այս մասին գրում է Just Security-ն։

Նշվում է, որ աշխարհաքաղաքական այս պոտենցիալ տեղաշարժի ֆոնին Վաշինգտոնը կարող է գայթակղվել, միջամտել և խաղալ այնպիսի դեր, որը Ռուսաստանը չի կատարել: Սակայն, անսասան աջակցություն ցուցաբերելու փոխարեն, ԱՄՆ-ն պետք է ավելի զգուշավոր ռազմավարություն իրականացնի, որը կհամապատասխանի ինչպես իր, այնպես էլ հենց Հայաստանի շահերին, եւ Հայաստանին հնարավորություն տա ինքն իրեն պաշտպանելու՝ միաժամանակ հստակ ակնկալիքներ դնելով իր պարտավորությունների սահմանների վերաբերյալ։

«Ռուսաստանի խաղաղապահ դերը երբեք հստակ կամ վստահելի չի եղել, նրա ուժերը անգործության են մատնվել Բաքվի հարձակումների ժամանակ՝ թույլ տալով, որ հարձակումները շարունակվեն, ներառյալ հարձակումը բուն Հայաստանի տարածքի վրա։ Փաստորեն, Ռուսաստանի անգործությունն էլ ավելի համարձակություն տվեց Բաքվին, որը ՀԱՊԿ անդամ չէր»,- ասվում է հոդվածում։

Կայքը նշում է՝ պետք է արդյոք ԱՄՆ-ին ընդհանրապես մտահոգի այն, ինչ կատարվում է Հարավային Կովկասում։ Ազգային շահերի նեղ հայացքը կարող է վկայել այն մասին, որ տարածաշրջանը, թեեւ հասկանալի պատճառներով մեծ մտահոգություն է առաջացնում ԱՄՆ-ում բնակվող զգալի հայկական սփյուռքի շրջանում, սակայն ռազմավարական նշանակություն չունի: Այնուամենայնիվ, Ադրբեջանի ներխուժումը Հայաստան հակասում է Ամերիկայի շահերին։ Ագրեսիան լեգիտիմությունից կզրկի Ուկրաինային ԱՄՆ-ի աջակցության հիմքում ընկած սկզբունքները, որ միջազգային սահմաններն անխախտ են, և ժողովրդավարությունը պետք է պաշտպանել: Ներխուժումը կարող է նաև էլ ավելի ապակայունացնել տարածաշրջանը և խաթարել էներգետիկ կարևորագույն հոսքերը, որոնցից ՆԱՏՕ-ում Ամերիկայի դաշնակիցները գնալով ավելի են կախված դառնում, երբ հրաժարվում են ռուսական մատակարարումներից: Եվ վերջապես, ԱՄՆ - ն պետք է հաշվի առնի ևս մեկ պատերազմի հումանիտար հետևանքները, որը կյանքեր կխլի և կհանգեցնի բազմաթիվ քաղաքացիական անձանց տեղահանման, բացի այն 120 000 մարդուց, որոնք անցյալ տարի արդեն ստիպված էին եղել Լեռնային Ղարաբաղից փախչել Հայաստան:

Այլ երկրներ սկսել են արձագանքել Հայաստանի պաշտպանական ներուժին աջակցելու կոչին, սակայն առանց ԱՄՆ-ի նրանց ջանքերը բավարար չեն լինի: Ֆրանսիան և Հնդկաստանը ներկայումս ամենաակտիվ մասնակցությունն ունեն: Փորձագետները կոչ են անում ԵՄ-ին ռազմական օգնություն տրամադրել Հայաստանին։

Ինչպես Թայվանը Չինաստանի դեմ, Հայաստանի գոյատևման լավագույն հնարավորությունը ասիմետրիկ պաշտպանությունն է:

Նշվում է, որ ԱՄՆ-ն կարող է օգնել ամրապնդել Հայաստանի զսպման ներուժը, Հայաստանին տրամադրել փոքր հեռահարության ՀՕՊ միջոցներ, ինչպես նաև TROPHY հակազդման համակարգեր, որոնք նախատեսված են զրահատանկային միջոցների պաշտպանության ուժեղացման համար: Զենքի արտահանումը Հայաստան կարող է ներառել նաև անօդաչու թռչող սարքերի դեմ պայքարի ավելի լայն համակարգեր: Այս տեխնոլոգիան կարող է լրացնել այն հնարավորությունները, որոնք ներկայումս Հայաստանը ստանում է գոյություն ունեցող գործարքների շրջանակներում։

Ամերիկացի քաղաքական գործիչները կարող են անհանգստանալ, որ Արևմտյան ռազմական տեխնիկան կարող է հայտնվել Ռուսաստանի ձեռքում։ Սպառազինության արտահանման վերահսկման մասին օրենքի պահանջներին համապատասխան՝ Հայաստանին ցանկացած ռազմական օգնություն պետք է համապատասխանի վերջնական օգտագործման պահանջներին և վերահսկվի: ԱՄՆ-ն պետք է ստուգելի երաշխիքներ պահանջի, որ Հայաստանն ապահովելու է արեւմտյան արտահանման վերահսկողության իրականացումը։ Ղազախստանը, որը նաև ԵԱՏՄ և ՀԱՊԿ անդամ է, հայտարարել է զուգահեռ ներմուծումը կանխելու քաղաքականության մասին և կարող է տրամադրել նման երաշխիքների մոդելներից մեկը:

Մանրամասները՝ սկզբնաղբյուր կայքում։