Նախկին խորհրդային մի շարք հանրապետություններ դարձել են հիմնական տարանցիկ հանգույցներ ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի համակարգչային չիպերի, լազերների և քաղաքացիական, ռազմական այլ ապրանքների համար, որոնք մատակարարվում են Ռուսաստան, գրել է The Wall Street Journal-ը: 

ԱՄՆ-ից և ԵՄ-ից Հայաստան, Վրաստան, Ղրղզստան, Ուզբեկստան և Ղազախստան այսպես կոչված երկակի նշանակության ապրանքների արտահանումը 2022 թվականին աճել է մինչև 24,3 միլիարդ դոլար՝ 2021 թվականի 14,6 միլիարդ դոլարից, պնդում է հրատարակությունը։ 

«Այս երկրները 2022 թվականին ընդհանուր առմամբ ավելացրել են իրենց արտահանումը Ռուսաստան գրեթե 50 տոկոսով՝ այն հասնելով մոտ 15 միլիարդ դոլարի»,- նշվում է թերթում։ 

Ըստ WSJ-ի՝ Մոսկվան շարունակում է ձեռք բերել արևմտյան ապրանքներ, որոնց վաճառքը հիմնականում սահմանափակված է ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի պատժամիջոցներով։ 

«Նախկին խորհրդային հանրապետություններով առևտրային ուղին Ռուսաստանի հաջողության նշանն է Արևմուտքի պատժամիջոցները շրջանցելու նոր ուղիներ գտնելու հարցում»,- նշվում է հրատարակության մեջ՝ վկայակոչելով եվրոպացի պաշտոնյաների հայտարարությունները։ 

Պարբերականը հիշեցրել է, որ Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի (ՎԶԵԲ) վերլուծաբաններն այս երթուղին անվանել են «եվրասիական շրջանցում»։ WSJ-ն մեջբերել է ՄԱԿ-ի տվյալները, ըստ որոնց՝ 2022 թվականին ԱՄՆ-ն և ԵՄ-ն Հայաստան են արտահանել ավելի քան 8,5 մլն դոլար արժողությամբ ինտեգրված սխեմաներ, ինչը 16 անգամ գերազանցում է 2021 թվականի արտահանման ծավալը։ 

«Միևնույն ժամանակ, Հայաստանից Ռուսաստան արտահանումը 2021 թվականի 2000 դոլարից պակաս դոլարից հասել է 13 միլիոն դոլարի»,- պնդում է հրատարակությունը։ 

Ըստ թերթի՝ Հայաստանի կառավարության ներկայացուցիչը հայտարարել է, որ երկիրը «չի մասնակցել ԵՄ կամ ԱՄՆ պատժամիջոցները շրջանցելուն ուղղված որևէ գործընթացի կամ գործողության»։ Հայաստանի կառավարությունն արձագանքել է, որ «Հանրապետությունն ուժեղացրել է պատժամիջոցների տակ գտնվող ապրանքների նկատմամբ վերահսկողությունը, և իշխանությունները քննարկել են այդ հարցը Միացյալ Նահանգների հետ»։ Նման իրավիճակ է ստեղծվել Ղրղզստանին լազերների և Ուզբեկստանին լարման ու հզորության չափման սարքերի մատակարարման դեպքում, նշում է թերթը։ Երկու երկրներն էլ ավելացրել են արտահանումը դեպի Ռուսաստան։

Որպես Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների 11-րդ փուլի մաս՝ ԵՄ-ն առաջարկել է պատժամիջոցների ռեժիմներ՝ արգելելու որոշ ապրանքների արտահանումը երկրներ կամ ընկերություններ, որոնք, ենթադրաբար, կօգնեն Ռուսաստանին շրջանցել արևմտյան սահմանափակումները: «Շատ կասկածելի է, որ երկակի նշանակության ապրանքների արտահանումը Կենտրոնական Ասիա և Կովկաս հանկարծակի աճում է պատժամիջոցների խստացումից հետո»,- ասել է Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի գլխավոր տնտեսագետ Բեատա Յավորչիկը: 

Ավելի վաղ Bloomberg-ը, վկայակոչելով Եվրահանձնաժողովի փաստաթղթերը, հայտնել էր, որ հայկական ընկերությունները ներառվել են ԵՄ պատժամիջոցների նոր փաթեթում։ Պատժամիջոցները կվերաբերեն ավելի քան 35 ընկերությունների Հայաստանից, Իրանից, Չինաստանից, Արաբական Միացյալ Էմիրություններից և Ուզբեկստանից, նշում է գործակալությունը։ Bloomberg-ը չի հրապարակել նրանց անունները։ Գործակալության տվյալներով՝ ԵՄ-ն հայկական ընկերություններին կասկածել է Ռուսաստանի ռազմարդյունաբերական համալիրին աջակցելու մեջ՝ շրջանցելով Արևմուտքի պատժամիջոցները։ Բացի այդ, Bild հրատարակությունը ուսումնասիրություն է հրապարակել գերմանական արդյունաբերությունից ԱՊՀ երկրների տարածքով Ռուսաստան ապրանքների արտահանման վերաբերյալ՝ շրջանցելով արևմտյան պատժամիջոցները։

Գերմանիայի Դաշնային վիճակագրական ծառայության տվյալներով՝ մեկ տարվա ընթացքում Գերմանիայից Հայաստան, Ղազախստան և Վրաստան արտահանումը կրկնապատկվել է։ Գերմանիայի իշխանությունները, ըստ Bild-ի, կասկածել են, որ գերմանական ապրանքներն արտահանվում են ԵԱՏՄ երկրներ, այնուհետև ներմուծվում Ռուսաստան՝ շրջանցելով արևմտյան պատժամիջոցները։ Հարկային և առևտրային ոլորտների արևմտյան բարձրաստիճան պաշտոնյաները նաև նշել են պատժամիջոցների շրջանցման նպատակով արևմտյան երկրներից Հայաստանի և Ղազախստանի միջոցով Ռուսաստան ռազմական տեխնոլոգիաների մատակարարման աճ: 

The New York Times-ը, վկայակոչելով ԱՄՆ Արդյունաբերության և անվտանգության բյուրոյի կնիքով փաստաթուղթը, ապրիլին գրել էր, որ 2022 թվականին Հայաստանն ԱՄՆ-ից ներմուծել է 515%-ով ավելի շատ չիպեր և պրոցեսորներ, իսկ ԵՄ-ից՝ 212%-ով ավելի, քան 2021 թվականին։ «Այնուհետև Հայաստանը նույն արտադրանքի 97 տոկոսը վերաարտահանել է Ռուսաստան»,- հավելել է թերթը։ 

Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Բեռլինում մարտի 2-ին Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցի հետ համատեղ ասուլիսում ասել էր, որ Հայաստանը չի օգնում Ռուսաստանին շրջանցել արևմտյան սահմանափակումները, և հռետորաբանությունը, թե նման իրավիճակ է տեղի ունենում, «ուղղակի խոսակցություն է»։ 

«Որպես ժողովրդավարական երկիր, որի համար թափանցիկությունը չափազանց կարևոր է, մենք նույնպես թափանցիկ ենք այս հարցում։ Խոսել այն մասին, որ Հայաստանը օգնում է Ռուսաստանին շրջանցել միջազգային պատժամիջոցները, ուղղակի խոսակցություն է»,- ասել է նա: