Լապշինը՝ Նաիրի Հոխիկյանի հայտարարության մասին․ խոսե՞լ են հազարավոր զոհերով Արցախը հանձնելու մասին
Բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինը ֆեյսբուքի իր էջում անդրադարձել է փորձագետ Նաիրի Հոխիկյանի հայտարարությանը, նշելով․ «Բարեկամներ, ինձ խնդրում են մեկնաբանել լրագրող Նաիրի Հոխիկյանի հայտարարությունները՝ իմ, Նիկոլ Փաշինյանի և վարչապետի նախկին մամուլի քարտուղար (այսօր Կիևում ՀՀ դեսպան) Վլադիմիր Կարապետյանի զրույցի վերաբերյալ:\nՈրքան ես կարողացա հասկանալ Նաիրիի հայկական հոդվածի թարգմանությունից, նրանք այնտեղ նշվում է, որ ես իբր քննարկել եմ Նիկոլ Փաշինյանի և Վլադիմիր Կարապետյանի հետ Արցախը հանձնելու պլանների հարցը, որ իբր Կարապետյանն ասել է, որ «եթե մի քանի հազար հայ մահանա, դա սարսափելի չէ », և որ եթե ես չդադարեմ քննադատել Ադրբեջանին, ապա ավելի լավ էլ չգամ Հայաստան: Եթե ես այնքան էլ լավ չեմ հասկանում տեքստի էությունը, ներողություն եմ խնդրում, դա թարգմանել եմ Google- ի թարգմանիչի օգնությամբ:
Այսպիսով, երեք տարի առաջ Նաիրի Հոխիկյանը զանգահարեց ինձ և ասաց, որ այս օրերից մեկը Գավառում տնտեսական ֆորում է լինելու, և ինձ այնտեղ հրավիրել են որպես հյուր: Նա ասաց, որ վարչապետ Փաշինյանն այնտեղ ներկա կլինի, և ես հնարավորություն կունենամ ծանոթանալու նրա հետ: Համաձայնեցի։ Ավելին, երբ ես Բելառուսի բանտում էի (մինչ Բաքու արտահանձնելը), Փաշինյանը Էդմոնդ Մարուքյանի հետ միասին, ցույց կազմակերպեց Երևանում Բելառուսի դեսպանատան առջև ՝ պահանջելով ազատել ինձ:
Իմ հնարավորությունն էր շնորհակալություն հայտնել այս մարդկանց իմ ազատազրկման ողբերգական օրերին ինձ աջակելու համար:\nՖորումից հետո Գավառում հյուրասիրություն կար, որտեղ հանդիպեցինք ես, Նիկոլ Փաշինյանը, Վլադիմիր Կարապետյանը և Նաիրի Հոխիկյանը: Այնտեղ այլ մարդիկ էլ կային, պարզապես նրանց չեմ ճանաչում, ամենայն հավանականությամբ ՝ վարչապետի անվտանգությունը:\nԱյս հանդիպման ընթացքում ես խոսեցի Նիկոլ Փաշինյանի հետ այն մասին, թե ինչ է ինձ հետ պատահել Ադրբեջանում ՝ Արցախ կատարած իմ այցի պատճառով, Ալիեւի ռեժիմի դեմ դատական հայցի մասին:
Հիշեցնեմ, որ 2021 թվականի մայիսի 20-ին Եվրոպական դատարանը Ադրբեջանին մեղավոր ճանաչեց իմ ապօրինի ձերբակալության, խոշտանգումների, նվաստացման և սպանության փորձի մեջ:
Նիկոլն իր համակրանքը հայտնեց և ասաց, որ եթե ինչ-որ բանով կարող է օգտակար լինել, ապա ես ցանկացած պահի կարող եմ կապվել իր հետ:
Վլադիմիր Կարապետյանը կանգնած էր մոտակայքում և զրույցի ընթացքում ասաց, որ Հայաստանն իր պատմության մեջ դժվար ժամանակաշրջան է ապրում, ճնշման տակ է, և Արցախում զիջումներն անխուսափելի են շրջափակումից և տնտեսական ճգնաժամից դուրս գալու համար: Նա նաեւ ասաց, որ երկրի տնտեսության բնականոն գործունեության եւ շրջափակումից ու ճգնաժամից դուրս գալու համար անհրաժեշտ է բանակցություններ վարել հարեւանների հետ: Կարապետյանն ավելացրեց, որ առաջիկա տարիներին իրավիճակը կարող է փոխվել, և ես պետք է հետեւեմ, թե ինչ է կատարվում տարածաշրջանում։
Ուրիշ ոչինչ չկար: Մնացածը, ինչ գրված է Նաիր Հոխիկյանի հոդվածում, ինձ համար դժվար է մեկնաբանել, քանի որ այս խոսակցություններն ինձ հետ չեն անցկացվել: Ես երբեք չեմ լսել մեջբերում «հազարավոր սպանված հայերի» մասին, և ոչ Նիկոլ Փաշինյանը, ոչ էլ Վլադիմիր Կարապետյանը նման հայտարարություն չեն արել ինձ հետ հանդիպմանը: Ոչ ոք ինձ չի ասել, որ եթե ես չդադարեցի քննադատել Ադրբեջանին, ապա չպետք է գայի Հայաստան: Ընդհակառակը, ինչպես վերևում ասացի, Փաշինյանն ինձ ասաց, որ ես կարող եմ դիմել նրան, եթե նա ինչ-որ կերպ կարող է օգտակար լինել: Եվ, անկեղծ ասած, ո՞վ եմ ես, որ պետության ղեկավարը ճանապարհորդական բլոգերի հետ քննարկի «հազարավոր սպանված հայերի»:
Բնականաբար, 2020-ի աշնանային պատերազմից հետո մենք բոլորս (և ես նույնպես) մտածում էինք ՝ Արցախի կորուստը նախապես պլանավորվա՞ծ էր: Իհարկե, ես մտածում էի ՝ արդյո՞ք սա նկատի ուներ պետության ղեկավարը, երբ խոսեց Արցախում ճգնաժամը հաղթահարելու և հարկադրված զիջումներ կատարելու անհրաժեշտության մասին, թե ոչ: Ես չգիտեմ։ Համենայն դեպս, տեղի ունեցավ աղետ և դա ինձ ցավ է պատճառում, ինչպես Հայաստանի ամբողջ ժողովուրդը: Բոլորն էլ հասկանում էին, որ ինչ-որ պահի Արցախում հակամարտությունը ինչ-որ կերպ լուծվելու է, և որոշ հողեր պետք է հանձնել հօգուտ Բաքվի: Բայց նման գնով դա, իհարկե, ողբերգություն է:
Բնականաբար, պատերազմի ժամանակ ես չգիտեի և չէի կարող իմանալ, թե ինչ է պատահելու Շուշիի հետ: Իր հոդվածում Նաիրին գրում է, որ ես դեռ հոկտեմբերին իրեն ասացի, որ «Շուշին կհանձնվի, հետո պատերազմը կավարտվի»: Մեր մեջ երբեք նման խոսակցություն չի եղել: Համոզված էի, որ Հայաստանը կդիմանա դրան և կհավատա դրան մինչև վերջ, չնայած շրջապատի շատ հայ վերլուծաբաններ ասում էին. «Ամեն ինչ արդեն որոշված է, նրանք կհանձնեն Արցախը»:
Ես հարգում եմ Նաիրի Հոխիկյանին, նա տաղանդավոր լրագրող է և Հայաստանի մեծ հայրենասեր է: Ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչով է նա առաջնորդվել, երբ հրապարակել է այս հոդվածը ՝ այնտեղ նշելով իմ անունն ու խոսակցությունները, որոնց ես երբեք չեմ մասնակցել: Իրականում մեր հանդիպման ժամանակ տեղի ունեցած ամեն ինչի մասին ես գրեցի վերևում: Ես չեմ կարող պատասխանատվություն կրել Նաիրիի այլ հայտարարությունների և արժեքավոր դատողությունների համար:
Հետգրություն․ Ես չգիտեմ, թե ինչու է Նաիրին ձայնագրել իմ և իր հեռախոսազրույցը, որը եղել է պատերազմից հետո, որտեղ ես ցավով ասում եմ, որ փորձում եմ հասկանալ, թե ինչ են մտածել Նիկոլ Փաշինյանն ու Վլադիմիր Կարապետյանը Գավառի այդ հանդիպմանը: Իմ խոսքերում գաղտնի և կոմպրոմատային ոչինչ չկա, բայց ինձ թվում է, որ դա իր կողմից այնքան էլ պարկեշտ չէր: Ես հեռու եմ հայկական քաղաքականությունից, բլոգեր եմ և ճանապարհորդ, և սխալ եմ համարում փորձել ինձ ներքաշել քաղաքական բախումների մեջ»: